Leczenie chirurgiczne

Jakakolwiek nie byłaby reakcja kobiety po usłyszeniu rozpoznania raka piersi, to w większości przypadków chore mają nadzieję na zachowanie piersi. Ogólnie mówiąc, wybór wstępnego leczenia zajętej piersi nie ma wpływu na czas przeżycia. Niestety, jedynie ok. 30-50% guzów kwalifikuje się do miejscowego usunięcia, w pozostałych przypadkach z powodu wielkości guza lub naciekania brodawki leczenie to jest niemożliwe. W przypadku gdy obie formy leczenia są możliwe do przeprowadzenia i chirurg daje wybór chorej, ok. 30% kobiet wybiera jednak amputację piersi. Aczkolwiek większość lekarzy uważa leczenie chirurgiczne za niezbędne dla uzyskania kontroli miejscowej, to w latach 80. obserwuje się znaczący zwrot w kierunku leczenia oszczędzającego. Zwiększona konieczność stosowania w nim różnych form radioterapii jest dla wielu chorych tak samo obciążająca jak chirurgia, chociaż akceptowana z powodów estetycznych. Problemy psychologiczne dotyczą wszystkich kobiet z rakiem sutka niezależnie od rodzaju zabiegu chirurgicznego, stąd konieczność zapewnienia chorej właściwego doradztwa i wsparcia, jeśli to możliwe już od momentu planowania leczenia. Dla zmniejszenia obaw i rozwiania mitów o uzyskiwanych efektach estetycznych pomocne jest włączenie do dyskusji partnera chorej. Obecnie tylko u nielicznych kobiet konieczne jest wykonanie amputacji piersi (mastektomii) ze wszystkimi jej skutkami ubocznymi, zwłaszcza obrzękiem limfatycznym. W celu oceny stopnia zaawansowania częściej także wykonuje się biopsję węzłów chłonnych pachowych, a nie całkowite ich usunięcie. W ograniczaniu następstw radykal­nego leczenia chirurgicznego – obrzęku limfatycznego, zesztywnienia mięśni i ich zani­ków, niezwykle pomocna jest fizykoterapia prowadzona po zabiegu. Dyskomfort spowo­dowany obrzękiem (miernego stopnia) może-być zmniejszony przez stosowanie elastycz­nego rękawa, a w cięższych przypadkach – użycie pompy pulsacyjnej, Flowtronu.

Czas hospitalizacji jest różny w zależności od rodzaju zabiegu chirurgicznego, ale każdą chorą przed opuszczeniem szpitala powinna odwiedzić specjalnie przeszkolona pielęgniarka, która zresztą najczęściej zna chorą z poradni. Pielęgniarka powinna w rozmowie z chorą poznać jej odczucia na temat dotychczasowego leczenia, a zwłaszcza reakcję na bliznę. Rozmowa taka pozwala także rozwiać wszystkie wątpliwości dotyczące dalszego leczenia. Jest również okazją do omówienia problemów związanych z protezą zewnętrzną piersi. Do czasu pełnego zagojenia rany i zdjęcia szwów nie należy używać ostatecznej protezy zewnętrznej piersi. Noszona wówczas lekka, czasowa proteza może pomóc kobiecie szybciej wrócić do równowagi. Wybór właściwej ostatecznej protezy zewnętrznej piersi jest niezwykle ważny i dlatego przed ostatecznym wyborem chora powinna uzyskać wyczerpujące informacje o protezach dostępnych zarówno w ramach ubezpieczenia, jak i możliwych do zakupienia prywatnie. Często zdarza się, że kobiety są niezadowolone z protezy – obawiają się, że wypadnie lub wysunie się; że jest zbyt ciężka lub gorąca lub że jest nieprzyjemna w dotyku. Wszystko to powoduje znaczące pogorsze­nie oceny własnego ciała (body image). U niektórych kobiet można rozważać rekonstruk­cję piersi, ale zabieg ten nie zawsze daje dobre efekty estetyczne i oczywiście nie jest cudownym lekiem na kłopoty z protezą.