Jajnik wydziela zarówno androgeny, jak i estrogeny od okresu pokwitania do wieku podeszłego. Najwyższe stężenia estrogenów stwierdza się u młodych kobiet; po menopau­zie stężenia estrogenów obniżają się, a wzrastają stężenia androgenów.

Wpływ zwiększonych stężeń androgenów w stosunku do estrogenów nasilany jest poprzez obniżenie stężenia globuliny wiążącej hormony płciowe, do którego dochodzi po menopauzie. Ma ona większe powinowactwo do testosteronu niż do estradiolu. Globulina wiążąca hormony płciowe nasila kliniczny efekt działania estrogenów. Tylko nie związana z globuliną część hormonów płciowych wywiera aktywne działanie klinicz­ne, wiążąc się z receptorami komórek narządów docelowych.

U młodych kobiet oraz u kobiet stosujących hormonalną terapię zastępczą estrogeny stymulują wątrobę do produkcji globuliny wiążącej hormony płciowe, która wybiórczo wiąże krążący testosteron. Obniżenie krążących wolnych androgenów prowadzi do zwięk­szenia wpływu estrogenów na narządy docelowe. U starszych kobiet zmniejszone jest wytwarzanie estrogenów oraz globuliny wiążącej hormony płciowe, a wzrasta stężenie wolnych, krążących androgenów. To prawdopodobnie tłumaczy występowanie u niektó­rych starszych kobiet hirsutyzmu i łysienia typu. męskiego.

Estrogeny są wydzielane przez jajniki, ale powstają także z obwodowej konwersji androgenów wytwarzanych w jajnikach i nadnerczach. Nawet po menopauzie jajniki wytwarzają pewną ilość estrogenów i testosteronu.

Kobieta przed menopauzą wytwarza 50-500 pg estradiolu dziennie, produkowanego głównie przez jajniki. Po menopauzie wytwarzane jest 15-100 pg estronu dziennie, głównie z aromatyzacji jajnikowych prekursorów androgenów i z konwersji nadnerczowe- go androstendionu w tkance tłuszczowej. Stężenia FSH i LH rosną dramatycznie, a stęże­nie FSH powyżej 20 j./l uważane jest za diagnostyczne dla menopauzy. Dla potwierdzenia menopauzy zwykle nie jest konieczne wykonywanie testów laboratoryjnych; występowa­nie uderzeń gorąca u kobiety powyżej 45 roku życia, która nie miesiączkuje od roku wystarcza do ustalenia rozpoznania. U pacjentek po operacyjnym usunięciu macicy oraz u stosujących doustne środki antykoncepcyjne lub hormonalną terapię zastępczą i mają­cych regularne krwawienia przydatne jest oznaczenie FSH. Wysokie stężenie FSH ozna­cza, że pacjentka jest w okresie menopauzy. Niskie stężenie FSH u pacjentki stosującej hormonalną terapię zastępczą lub doustne złożone środki antykoncepcyjne nie wyklucza menopauzy, gdyż te preparaty powodują obniżenie FSH i LH.

Z upływem czasu pęcherzyki jajnikowe mogą stać się mniej wrażliwe na krążące gonadotropiny. Faza pęcherzykowa ulega skróceniu i powyżej 40 roku życia cykl miesiączkowy często skraca się do 18-24 dni. Potem cykle wydłużają się i pojawiają się różnej długości odstępy między miesiączkami, zanim krwawienia ustaną całkowicie. Pacjentki mogą wymagać zapewnienia, że krótkie cykle w tym wieku są prawidłowością.

Na 10 lat przed menopauzą płodność zmniejsza się gwałtownie, a owulacje występują sporadycznie.

Istnieją dowody, że usunięcie macicy z zachowaniem jajników jest skojarzone z wcześniejszym występowaniem niedoczynności jajników, co może być spowodowane upośledzeniem ukrwienia jajników w następstwie podwiązania tętnic macicy. Badania na zwierzętach wykazały, że tkanka maciczna jest niezbędna do prawi­dłowego rozwoju pęcherzyków jajnikowych.